MINGGU 8 : JURNAL REFLEKSI

Assalamualaikum dan Salam Sejahtera

Kuliah pada minggu ini pula telah membawa saya menjelajah ke dalam seni persembahan Menora yang dikupas dengan lebih mendalam lagi oleh kumpulan M.I.N.D.A. Kajian yang dijalankan amat menarik minat saya dan membuatkan saya ternanti-nanti setiap penerangan yang dibuat mengenai menora.

Menora membawa maksud mendatari, pembaca puisi atau pemimpin dan seni persembahan ini merupakan seni drama tari. Menora mempunyai 12 buah cerita asal dan 7 buah cerita yang telah diubahsuai. Menora dipersembahan dengan tujuan yang pelbagai, di antaranya adalah bertujuan perubatan, animisme contohnya menyediakan makanan kepada makhluk halus, dan berunsur jenaka.

Menora berasal dari Songkla, Thailand. Seni persembahan yang menora yang dipertontonkan di Thailand jauh berbeza jika hendak dibandingkan dengan menora yang dipersembahkan di Kelantan. Bachok dan Tumpat merupakan di antara tempat-tempat yang kaya dengan seni persembahan menora jika hendak dibandingkan dengan tempat-tempat lain di Negeri Kelantan.

Menora dimainkan secara Buddha di istana dan mempunyai manteranya yang tersendiri. Menora juga banyak dimainkan di kuil sebagai upacara keagamaan. Menora mempunyai cerita dan watak-perwatakannya yang terdendiri. Banyak pendapat yang telah diwarwarkan oleh rakan ketika membentangkan mengenai tajuk ini. Sebagai contoh yang telah diberikan oleh rakan-rakan yang membentang adalah Raja - Saifafat, Permaisuri - Nang Seri Dok Mai dan ramai lagi.

~Contoh Penceritaan yang terdapat di dalam seni persembahan Menora~

• Raja mempunyai seorang Puteri
• Puteri bermain mainan baru - Menora
• Murka
• Berkahwin
• Putera Thep
• Istana
  
• Ajak Seri Mala

Menurut kajian yang dijalankan oleh rakan-rakan saya ini, Menora haruslah mempunyai:~

• Pak Sitong
• Inang (Dayang)
• Perang-Pengasuh di dalam istana (memakai topeng)

Seni persembahan kuda kepang yang telah dikupas dengan lebih lanjut pada minggu lepas mendapati bahawa seni pemsembahan ini mengenakan busananya yang tersendiri kepada pemain sebelum memulakan persembahan. Begitu juga seni persembahan menora, ia juga mempunyai busananya yang tersendiri. Misalnya pelakon lelaki yang berlakon di dalam seni persembahan menora ini dikehendaki memakai baju lengan pendek dan berseluar panjang berwarna-warni, manakala kecopong atau cha-da diletakkan di kepala. Bertali pinggang dan berselendang kain. Bersarung kaki dan bersarung kuku dan lain-lain lagi. Bagi watak perempuan pula, ia tidak jauh berbeza dengan pakaian yang dikenakan kepada watak lelaki. Perbezaannya cuma watak perempuan tidak memakai kecopong di kepala. Watak peran pula merupakan lelaki yang bertopengkan peran, berselendang dan dipanggil 'phakoma' serta bertopeng berwatak jenaka. Bagi ahli muzik yang mengiringi seni persembahan ini pula mereka berhak berpakaian bebas.

Namun demikian, menora juga mempunyai adat dan pantang larangnya yang tersendiri. Misalnya adat buka panggung iaitu, sebuah panggung khas berbumbung mesti didirikan di atas tanah. Terdapat beberapa bahan perlu disediakan sebelum sesebuah panggung itu dibuka iaitu:~

• Colok
• Pulut Kuning
• Darah
• Beras
• Sireh
• Lain-lain

Pantang larang yang diaplikasikan di dalam seni persembahan menora ini adalah seperti barang-barang atau busana yang dikenakan seperti kecopong, topeng dan lain-lain perlu di simpan di tempat yang tertentu kerana dikhuatiri 'spirit' akan mengganggu pada persembahan yang seterusnya.

Walau bagaimanapun, keaslian yang terdapat di dalam seni persembahan menora ini semakin lama semakin ditinggalkan. Hal ini kerana, seni persembahan menora pada masa kini tidak lagi menggunakan busana yang telah lama diwarisi secara turun-temurun. Busana yang dikenakan kepada penari dan pelakon pada masa kini adalah mengikut peredaran masa.

Alat-alat muzik yang digunakan di dalam seni persembahan menora adalah:~

• 1 Geduk
• 1 Canang (sepasang)
• 2 Gedombak
• 1 Cerek
• 1 Kesi

Menora merupakan drama tari, jadi di dalam seni persembahan ini, ia mempunyai gerak tarinya yang tersendiri. Misalnya:~

• Gerak Tari Burung Kinaree
• Gerak Tari Masuk
• Tarian Penjuru Besar (Jalan Angsa)
• Tarian Penjuru Kecil (Gerak Tari gajah)
• Gerak Tari Labah-labah

Saya mengharapkan kesenian seperti ini akan terus berkembang pesat bukan sahaja dalam kalangan rakyat dari negeri Kelantan tetapi bagi negeri-negeri lain juga. Kesenian seperti inilah yang harus dipertahankan.

Sekian Terima Kasih